MKS in de praktijk: Emma kinderziekenhuis
Om de samenwerking in de zorg voor zieke kinderen te verbeteren, worden onderdelen van het Medisch Kindzorgsysteem (MKS) al veelvuldig in de praktijk gebruikt. Wel verschilt het sterk per organisatie en per afdeling in hoeverre het MKS wordt toegepast. Margo Jansen, senior kwaliteit en innovatie bij het Emma Kinderziekenhuis, afdeling Emma Tuin, vertelt over hun ervaring met het MKS.
“In 2018/2019 hebben we het ontslagproces in het EKZ onder de loep genomen. We zijn toen dat proces gaan uitpluizen en op die manier zijn we bij het MKS terecht gekomen. We waren bezig met het uitschrijven van de overgang van ziekenhuis naar thuissituatie en zagen steeds vaker ouders die na ontslag weer terug op de afdeling kwamen. We merkten dat het bij deze ouders niet altijd vlekkeloos verliep en hebben geïnventariseerd en gekeken waar de knelpunten liggen.
Het was voor ons soms moeilijk om te weten hoe dingen geregeld zijn buiten het ziekenhuis bij de thuiszorg en bij andere instanties. We werkten maar weinig samen en we hadden een slechte communicatie. We merkten dat de rollen en het ontslagproces erg onduidelijk waren en het betrekken van de juiste organisaties en personen bij de overdracht verliep vaak niet direct maar via-via. De ontslagprocedure werd te laat in gang gezet en er was te weinig betrokkenheid van kind en gezin over het ontslagmoment en over het organiseren van de overdracht.
We zijn toen begonnen met het ‘Klaar-over’ project, waarbij het doel was om de veiligheid van de overgang naar thuiszorg te garanderen en waarbij ouders en kind de regie behouden. Uiteindelijk zijn we bij het MKS terecht gekomen omdat we zijn gaan kijken welke tools hiervoor al beschikbaar waren. De laatste jaren gaan kinderen met intensieve zorg eerder naar huis. Vroeger bleven kinderen maanden in het ziekenhuis, maar tegenwoordig blijven ze vaak maar een paar weken omdat iedereen het er over eens is dat ze thuis toch het beste af zijn. Ook zijn we de visie van Family Integrated Care steeds meer gaan invoeren. We zijn ouders meer gaan betrekken bij de medische visite en ze beslissen steeds meer mee in het behandelplan. Deze ontwikkelingen hebben ervoor gezorgd dat we steeds meer zijn gaan kijken naar het gehele plaatje en daar heeft het MKS bij geholpen. Het MKS zorgt ervoor dat iedereen op één lijn komt te liggen en dat je dezelfde denkwijze kunt aanhouden. Het brengt je samen.
De hulpbehoeftescan gebruiken wij om te inventariseren wat ouders en kind nodig hebben in de thuissituatie. We waren in eerste instantie erg geneigd om alles heel klinisch te benaderen maar met het MKS plan je de overdracht op alle kinderleefdomeinen. We kwamen erachter dat het hele sociale milieu bij een overdracht komt kijken. Naast het medische is het namelijk ook belangrijk om te kijken welke netwerken er bij ouders aanwezig zijn. Ook moet er worden nagegaan in hoeverre de school op de hoogte is van de situatie. Verder maken we heel dankbaar gebruik van de warme overdrachten. De thuiszorgorganisaties vinden een warme overdracht ook erg prettig en ondanks COVID zijn ze toch vaak bereid om naar het ziekenhuis te komen om even kennis te maken met ouders en kind. Ook kijken ze graag hoe wij in het ziekenhuis de handelingen uitvoeren en hoe zij dat het beste kunnen overnemen. Ouders vinden het ook heel prettig om alvast iemand van de thuiszorg gezien te hebben. De thuiszorgorganisaties helpen ons dan met de overdracht en denken mee met de zaken die geregeld moeten worden. Zo moet er bijvoorbeeld goed nagedacht worden over het bestellen van materiaal. In het ziekenhuis pakken we van alles uit de kasten maar thuis is er natuurlijk veel minder waar zij gebruik van kunnen maken.
Inmiddels hebben we alle overdrachtsprocedures aangepast door middel van het MKS. We vragen nu meer hoe de thuissituatie in elkaar zit en we beschrijven dit in de overdracht. We maken ook veel gebruik van het OKE project, om te zorgen dat ouders thuis goed de handelingen zelf kunnen uitvoeren.
Het MKS heeft de verschillende werelden meer bij elkaar gebracht. Het mooie van het MKS is dat het vroeger voor ons ophield zodra de kind door de deuren van het ziekenhuis naar huis ging, maar het is goed om meer inzicht te krijgen in wat er daarna nog gebeurt. We verliezen vaak kinderen uit het oog dus het is fijn om te weten dat de volgende stap goed is geregeld. Het is duidelijker geworden wie waarbij betrokken is en hoe we elkaar wat meer kunnen helpen. Door het MKS kunnen we ouders meer voorbereiden op het ontslag en hebben we meer inzicht in wat er nog moet gebeuren en sturen we het kind met meer zelfvertrouwen naar huis.
Ik zou andere ziekenhuizen willen aanraden om te kijken wat er in je werkwijze beter kan en vooral om gebruik te maken van de expertise van het MKS. Het is prachtig dat er zoveel tools zijn die je kunnen helpen en die op een presenteerblaadje aan je wordt aangeboden. Je hoeft niet het wiel opnieuw uit te vinden. Maak gebruik van wat er al is.”